Intellectueel eigendom

Wat is intellectueel eigendom?

Intellectueel eigendom is het exclusieve recht op menselijk voortbrengselen, zoals software, producten, ontwerpen, merken, patenten en bijvoorbeeld foto’s.

Intellectuele eigendomsrechten hebben betrekking op alle voortbrengsels van de geest en de rechten die daarmee samenhangen. Dit kunnen technische vindingen zijn, maar ook creaties als foto’s en ontwerpen kunnen intellectuele eigendom zijn.

Op een idee of concept kun je geen intellectuele eigendomsrechten verkrijgen. Dit geldt ook voor recepten, maar namen of logo’s van de organisatie achter deze recepten kunnen wel worden vastgelegd.

Welke soorten intellectueel eigendom zijn er?

Het bekendste voorbeeld van intellectueel eigendom is de merknaam. Op de voet gevolgd door het logo, maar er zijn voor meer soorten intellectueel eigendomsrecht.

De verschillende intellectuele eigendommen zijn verdeeld in twee groepen, namelijk:

1. Industriële eigendomsrechten
2. Auteursrechten

Onder het industriële eigendomsrecht vallen:

1. Merkenrecht
2. Modelrecht
3. Handelsnaamrecht
4. Octrooirecht
5. Kwekersrecht
6. Chipsrecht
7. Ongeoorloofde mededinging

Auteursrechten hoef je niet vast te leggen, deze krijg je door de creatie van het werk. Binnen het merkenrecht geldt juist het tegenovergestelde. Hierbij krijg je geen enkel recht, tenzij je het merk registreert.

Hoe kun je intellectueel eigendom vastleggen?

Als je jouw intellectueel eigendom wil vastleggen, moet je eerst bepalen om welk soort eigendomsrecht het juist gaat. Auteursrechten hoeven namelijk niet worden vastgelegd, maar voor jouw merknaam of logo geldt dat je geen enkel recht verkrijgt als het niet geregistreerd is. Er geldt een first-to-file principe.

Dat betekent dat de eerste die het vastlegt de rechten krijgt. Stel dat je jouw handelsnaam enkel inschrijft bij de Kruispuntbank, maar niet als merk registreert en een andere partij doet dit wel, dan kan deze jouw organisatie behoorlijk beperken.

Ben je bijvoorbeeld met jouw restaurant gevestigd in Antwerpen en heeft een andere partij met een restaurant in Brussel zijn merk wel geregistreerd, maar jij niet, dan kan deze tegenhouden dat jij vestigingen opent in andere steden. Ook al bestond jouw restaurant eerder en had je dus oudere handelsnaamrechten.

Voor octrooien op technische vindingen geldt dat deze absoluut niet openbaar gemaakt mogen zijn totdat het patent is aangevraagd. Anders kan niet worden voldaan aan het nieuwheidsvereiste en kan het octrooi niet geldig zijn.

Stel dat je modelrecht aanvraagt op de niet-technisch bepaalde delen van jouw ontwerp waarbij wel ook het te octrooieren deel zichtbaar is in het depot, dan kan dat de octrooiaanvraag schaden en zelfs blokkeren.

De procedure voor bescherming van intellectueel eigendom kent zes stappen, namelijk:

1. Merkonderzoek
2. Beschermingsomvang bepalen
3. Merk indienen
4. Publicatie of voorlopige weigering
5. Oppositietermijn
6. Definitieve weigering of inschrijving